NOS Achtuurjournaal 2025-10-02

NOS Achtuurjournaal (eight o'clock news). Broadcast from 2025-10-02. NOS Journaal is the umbrella name for the news broadcasts of the Dutch public broadcaster NOS on radio and television. The 8pm broadcast is the oldest and considered to be the most important edition of NOS Journaal, typically lasting for 25 minutes.
Transcription:
Er was een bloedige aanslag op een synagoge in Manchester.
Op Jom Kipoer, de belangrijkste heilige dag voor Joden:
Twee mensen zijn gedood en meerderen raakten gewond.
Het kon niet. En het kabinet wilde het niet.
Hier kinderen uit Gaza behandelen. Tot vandaag.
We hebben wel ruimte in onze ziekenhuizen en dus toch besloten om een aantal kinderen naar Nederland te halen.
De protesten in Marokko houden aan. Ook nu er doden vallen.
LIVEPROGRAMMA, ONDERTITELING KAN ACHTERLOPEN
Goedenavond.
Er is erger voorkomen.
Want het lukte de dader van de aanslag bij de synagoge in Manchester niet om binnen te komen.
Wel doodde hij buiten twee mensen. Vier anderen raakten gewond.
Die ook nog in kritieke toestand in het ziekenhuis liggen.
Agenten schoten de dader dood.
De politie beschouwt het als een terroristische aanslag.
Met anti-semitische motieven, volgens premier Starmer.
In de synagoge waren mensen bijeengekomen om Jom Kipoer te vieren de belangrijkste feestdag in het jodendom.
Maar terwijl de dienst binnen gaande is krijgt de politie een melding van een auto die op mensen inreed...
en een steekincident.
Agenten hebben de dader neergeschoten.
Twee anderen zijn gearresteerd.
Volgens de politie droeg de dader 'verdachte voorwerpen'.
Daarom werd ook de explosievenopruimingsdienst met een robot ingezet.
Maar de voorwerpen bleken niet gevaarlijk.
Leden van de joodse gemeenschap reageren geschokt.
Van links tot rechts geschokte reacties in het Verenigd Koninkrijk.
En de regering kondigt extra maatregelen aan.
Bij de joodse gemeenschap in het Verenigd Koninkrijk leven al langer grote zorgen.
Sinds het bloedbad van Hamas op 7 oktober en de dodelijke aanvallen van Israël op Gaza is het antisemtisme in het VK toegenomen.
Dat noopte de Britse regering al tot veiligheidsmaatregelen rond joodse instellingen.
Ook bij deze synagoge in Manchester was beveiliging.
Dat heeft de aanslag niet kunnen tegenhouden.
Maar de extra maatregelen en de razendsnelle inzet van de politie heeft waarschijnlijk wel veel erger voorkomen.
De ene dag is de andere niet. Zeker niet in de politiek.
Want het kabinet was toch zo duidelijk;
het wilde geen kinderen uit Gaza naar hier halen voor specialistische medische hulp.
Maar doet het nu toch.
Het gaat om 'enkele' kinderen - volgens minister van Weel.
Wij wilden die kinderen heel graag dicht bij hun huis laten behandelen.
Dus in 'n ziekenhuis waar mensen hetzelfde taal spreken, waar familie ook makkelijker langs kan komen.
Maar we hebben geconstateerd dat daar eigenlijk te weinig ruimte is.
Wij hebben wel ruimte in onze ziekenhuizen dus hebben we besloten om toch een aantal zieke kinderen naar Nederland te halen.
Zo snel kan het ineens gaan.
Gisteren stemde de regeringspartij nog tegen het opnemen van drie zieke kinderen uit Gaza.
Waarmee de motie is verworpen.
Vandaag verdedigde VVD en BBB het besluit.
Het kabinet constateert nu dat voor een kleine groep kinderen het dáár niet kan.
En zegt dus nu ook: dan moet je het hier doen. En dat steunt de VVD.
Het inzicht is nu dat het niet allemaal kan.
Dus nu vinden wij ook dat het dan logisch is dat je het hier naartoe kan halen.
Hulporganisaties zeggen al veel langer dat het niet lukt om kinderen uit Gaza die complexe medische zorg nodig hebben, in de regio te helpen.
Het demissionaire kabinet is nu ook tot die conclusie gekomen.
Werd u erop aangesproken? Zeker.
Maar ik sta wel voor het beleid dat ik heb.
Bent u er vaak op aangesproken? Duizenden keren via mail, app, socials.
En natuurlijk ook op straat.
Verschillende hulporganisaties waren vanmorgen toevallig in de Tweede Kamer om te pleiten voor evacuatie.
Dit meisje is 15 maanden.
Er was geld, er was zorg.
Maar het ontbrak aan menselijkheid.
Wij kunnen vandaag die menselijkheid teruggeven.
Het is natuurlijk een prettige verrassing dat deze brief nu komt.
We zijn op zich blij met eerste stap.
Want het lijkt erop dat de eerste schaapjes over de dam zijn.
Ook oppositie partijen verwachten nu meer van het demissionair kabinet.
Het is zo fijn om te zien dat het beroep van een heel groot deel van de Nederlandse bevolking op barmachtigheid eindelijk wordt beantwoord.
Dat had eerder gemogen, maar het is een mooie eerste stap.
Ik ben overwegend positief.
Dit is mijn Nederland, als we dit soort dingen doen.
Marleen in Den Haag, wat gaf nou de doorslag, de maatschappelijke druk of was het iets anders?
Maatschappelijke druk en politieke druk speelde een rol.
Politici werden er dus ook persoonlijk op aangesproken.
Maar men verzekert dat dat niet de doorslaggevende reden was.
Het kabinet wilde de kinderen laten opvangen in de regio.
Maar dat lukte simpelweg niet.
Buitenlandminister Van Weel is afgelopen weken met landen in gesprek gegaan...
en kwam erachter dat dat niet zo eenvoudig te regelen is.
Waar kwamen ze dan ineens achter?
Allereerst ietwat bekend is.
Landen in de regio die kinderen willen opvangen hebben overvolle ziekenhuizen...
hebben helemaal geen tijd om ook deze specialistische patiëntjes op te vangen.
Maar ze kwamen er ook achter dat er landen in de regio zijn dan wijst men naar Saoedi-Arabië...
die ook niet staan te springen om deze kinderen op te vangen.
Nederland probeert dan diplomatieke druk te zetten maar krijgt dan te horen: jullie doen zelf ook niet.
Nederland gaat nu een aantal kinderen opnemen, nu niet meer dan 10.
De discussie zal gaan over veel dan wel later.
En dan een aangifte van politieke intimidatie. Van D66.
Want bij het partijkantoor is in de nacht van dinsdag op woensdag geprobeerd de D66-vlag op de gevel te vervangen voor een prinsenvlag.
Het symbool voor extreemrechts dat vroeger door de NSB werd gebruikt.
Twee weken nadat het D66-partijkantoor aangevallen werd..
tijdens de extreemrechtse rellen in Den Haag gebeurde het volgende.
Deze beelden van die nacht heeft de NOS van D66 gekregen.
De politie heeft meer beelden maar die kunnen wij, vanwege het onderzoek, niet bekijken.
De groep mensen heeft de steiger die nacht voor de deur van het partijkantoor geschoven is erop geklommen...
Dat is niet gelukt?
Uiteindelijk hebben ze de prinsenvlag aan de steigers moeten bevestigen.
De vlag van D66 was wel half verwijderd.
De politie doet onderzoek en zegt de kwestie hoog op te nemen.
Het is het vernielen van een pand of een poging daartoe.
En ook een vorm van politieke intimidatie als je de vlag van een politieke partij wil vervangen...
door de vlag van de NSB, een vrij foute club in onze geschiedenis.
Twee weken geleden werd hetzelfde partijkantoor aangevallen door extreemrechtse relschoppers.
Zij gooiden ruiten in, de buitendeur werd ontzet en ze probeerden een brandende container naar binnen te duwen.
Kanker D66!
Dat ze dan twee weken later weer langskomen met een NSB-vlag dan voelt het toch alsof het nog niet klaar is.
Door de recente gebeurtenissen zegt de politie heel alert te zijn op dit soort acties.
Ook het D66-kantoor in het centrum van Den Haag wordt extra in de gaten gehouden.
De protesten in Marokko verharden.
Jongeren gaan er al vijf dagen de straat op.
Om beter onderwijs en betere zorg te eisen.
Het moest een vreedzaam protest zijn. Maar het kost nu levens.
In de buurt van de kuststad Agadir..
heeft de politie gisteren drie demonstranten doodgeschoten.
De veiligheidsdiensten openden het vuur op een groep jongeren die het politiebureau bestormden.
Op meerdere plekken in het land lopen protesten uit de hand.
Er zijn inmiddels honderden mensen gearresteerd.
Maar dat lijkt de mensen niet tegen te houden.
Het zijn ongekende protesten voor Marokko.
De grootste in 10 jaar tijd.
De jongeren die de straat op gaan zijn vooral twintigers.
Gen Z'ers die elkaar oproepen via sociale media.
Maar of er nou echt een centrale organisatie is - dat is onduidelijk.
Lastig onder controle te krijgen dus voor het strenge bewind.
De jongeren gaan de straat op voor hun belangrijkste rechten.
Ze richten ook hun pijlen op de miljardenuitgaven voor het WK voetbal.
Dat wordt in 2030 deels in Marokko gehouden.
Al sinds het weekend is dit het straatbeeld in steeds meer Marokkaanse steden.
Gen Z in Marokko is ontevreden en ze zoeken elkaar online op.
Die jongeren zien we nu op straat.
Maar het is een beweging zonder leiding.
En hoe het er nu uitziet willen ze dat ook zo houden.
Maar voor de autoriteiten zijn ze daarom ongrijpbaar.
(gegil)
(geschreeuw)
De politie treedt steeds harder op.
En dat gooit meer olie op het vuur.
(sirene)
Ook zien vreedzame demonstranten dat gewelddadige jongeren zich nu mengen in de protesten.
Waardoor het op sommige plekken uitloopt op rellen.
Rellen, onvrede en demonstraties, het is niet duidelijk hoe het nu verder moet.
De overheid heeft inmiddels laten weten dat ze met de jongeren in gesprek willen.
Maar of de jongeren daarop zitten te wachten, is nog maar de vraag.
Straks ziet u nog: uw tijdlijn verandert en dan heb ik het over Facebook en Instagram...
en terug in de tijd met de oudste verzekeraar van Nederland.
De Belastingdienst verplaatst zijn mail naar servers van Microsoft.
Ondanks bezwaren dat de Amerikaanse overheid dan zou kunnen meelezen of zelfs accounts kan opheffen - zoals het al een keer deed.
Maar volgens het kabinet zijn er geen goede alternatieven.
Een nieuw record voor de beurs in Amsterdam.
De AEX-index sloot op 959 punten en dat was nog nooit zo hoog.
Eerder dit jaar gingen de beurskoersen nog hard omlaag toen president Trump zijn handelsoorlog begon.
Maar die verliezen zijn dus meer dan goedgemaakt.
De verkeershinder door files was afgelopen maand flink meer dan een jaar geleden.
De filezwaarte, dat is de lengte maal de duur van de file nam volgens de ANWB met bijna een vijfde toe.
Dat zie je eigenlijk voornamelijk terug in de ochtendspits die is namelijk met 34% toegenomen.
We hebben inmiddels 10 miljoen auto's.
Dat is ook weer toegenomen met bijna een half miljoen.
Dus ja, er is ook gewoon heel veel verkeersaanbod.
Ook overdag en in de avond stond het verkeer vaker stil.
Ook de grenscontroles veroorzaken meer vertraging.
We begonnen ermee. En het domineert al twee jaar het nieuws. Het geweld in Gaza.
En terwijl er volgens Trump en Netanyahu een plan voor een staakt-het-vuren ligt is daar in Gaza niks van te merken.
Dagelijks zijn er nog aanvallen, doden en gewonden.
Ook in Israel gaat het natuurlijk veel over Gaza al is men daar vooral bezig met de gegijzelden die nog altijd in handen zijn van Hamas.
Een warme namiddag op de boulevard in Tel Aviv.
En zoals altijd druk met mensen die hier komen om te ontspannen.
Als je met de auto de kust volgt richting het zuiden dan is het ongeveer maar een uurtje rijden en dan ben je al in Gaza.
Maar de totale hel waar mensen daar nu in leven, dat dat zo dichtbij is-
dat is iets wat, als je hier om je heen kijkt, moeilijk te bevatten is.
Maar met tienduizenden burgerdoden en de totale verwoesting in Gaza zijn wereldwijd steeds meer deskundigen het eens dat Israël in Gaza een genocide pleegt.
Toch is men hier op ditzelfde strand maar dan een uurtje rijden verderop, het daar niet mee eens.
De meeste Israëliërs maken zich vooral zorgen over de gijzelaars.
In Israel wacht men ook nog op de reactie van Hamas op het plan voor Gaza van de Amerikaanse president Trump.
Het Witte Huis voerde de druk op Hamas verder op vandaag.
Volgens een woordvoerder accepteert Trump het niet als ze niet akkoord gaat.
Vier weken, dan hebben we verkiezingen.
Dat domineert normaal gesproken uw tijdlijn.
Met politieke advertenties en vast ook verhitte discussies.
Die advertenties die gaat u minder zien, komen we zo op maar ook uw tijdlijn kan veranderen.
Want Bits of Freedom, dat opkomt voor digitale burgerrechten kreeg vandaag gelijk van een rechter.
Meta, van Facebook en Instagram, moet er voor zorgen dat je alleen de accounts ziet die je zelf hebt gekozen om te volgen.
Zelf de controle hebben over wat er voorbijkomt in je tijdlijn zonder dat een algoritme dat voor je doet.
Dat klinkt logisch en in principe is dat ook de afspraak maar kijk: de knop die dat regelt, die zit verstopt.
En iedere keer als je de app afsluit moet je hem opnieuw instellen.
En dat mag niet, oordeelt de rechter vandaag.
En dat moet Meta nu verzekeren dat als je die keuze hebt gemaakt, dat die keuze ook blijft.
Bits of Freedom spannen de zaak aan, omdat het in strijd zou zijn met Europese regels.
Als je zelf niet de keuze hebt om te zien wat er op je tijdlijn verschijnt dan vormt dat een gevaar voor de democratie.
En dat is gevaarlijk en al helemaal in tijden van verkiezingen.
Ze willen voorkomen dat mensen in verkiezingstijd worden beïnvloed-
door schokkende en opruiende content, die door algoritmes naar voren worden geduwd omdat dat is wat scoort.
Dat heeft alles te maken met een verdienmodel, want hoe langer jij op hun tijdlijn zit hoe meer advertenties zij je kunnen voorschotelen en hoe meer zij daaraan verdienen.
Tel daar nog eens bij op dat we steeds meer leunen op sociale media als nieuws- en informatiebron.
Je kunt het ook vergelijken met bijvoorbeeld een televisie.
Daar heb je ook de keuze tussen verschillende zenders.
Stel dat een zender daarvan Meta is, dat vinden wij helemaal prima.
Maar wat Meta op dit moment doet is, zij plakken eigenlijk de afstandsbediening achter de tv zodat je daar moeilijk bij kan.
En elke keer dat je een pauze neemt, staat je tv weer op de zender Meta.
De rechter heeft Meta twee weken de tijd gegeven om dit gewoon goed te regelen.
Mocht Meta dat niet binnen twee weken klaar hebben dan verbeuren ze een dwangsom van 100.000 euro per dag dat ze niet aan dit vonnis voldoen.
Een woordvoerder van Meta laat weten dat ze het hier fundamenteel mee oneens zijn.
Het techbedrijf gaat in hoger beroep.
Dan die advertenties, betaalde politieke advertenties op sociale media.
Die ziet u als het goed is alleen deze week nog.
Want ook daarvoor veranderen de regels.
En dat doet wat met de verkiezingscampagne.
Deze week kom je op sociale media nog extra veel politieke advertenties tegen.
Dat nu keihard nodig is.
Omdat we nog een paar dagen online mogen adverteren.
Dus dat proberen we maximaal mee te pakken.
Want platforms zoals Facebook en Instagram, stoppen daar binnenkort mee.
Vanwege nieuwe Europese regels.
Die komen er vanwege zorgen over manipulatie en buitenlandse beïnvloeding zoals bij de verkiezingen in Roemenië.
In de regels staat dat altijd duidelijk moet zijn:
Wie er achter een advertentie zit.
Wie ervoor betaalt.
En wie hem te zien krijgt.
Maar veel social platforms vinden dat te ingewikkeld en laten geen advertenties meer toe.
Tot verdriet van de een, en blijdschap van de ander.
Wat mij betreft helemaal goed.
Want hoe minder geld er naar Elon Musk en Mark Zuckerberg gaat hoe beter het volgens mij is voor onze democratie.
Ik vind het super jammer en ik vind het ook niet eerlijk.
Partijen zullen dus de komende tijd op andere manieren hun kiezers moeten bereiken.
Veel grote partijen willen niet vertellen hoe ze dat doen ook omdat ze niet willen dat concurrenten hun plannen kennen.
Maar sommige kleinere partijen vertellen dat wel.
Ik kreeg ook een berichtje dat er in Groningen al 190 spandoeken hangen.
En ze zijn nog steeds bezig, dus dat gaat super.
Ja, het is een beetje alsof we teruggaan naar 2021 toen we de Kamer binnenkwamen dat we als beweging superactief op straat waren met vlaggen, met banners, met stoepkrijt.
Ja, en dat gaan we nu meer doen.
We zijn nu bezig om zoveel mogelijk posters door in alle studentensteden te krijgen om toch nog die zichtbaarheid bij jongeren te krijgen...
want daar wonen natuurlijk veel jongeren.
We zullen dus de komende tijd meer van dit soort posters zien op straat.
Maar ook online zullen we nog veel zien gebeuren.
Dan wel niet meer met betaalde advertenties maar op hun eigen kanalen zullen partijen nog volop de strijd aangaan om de aandacht van de kiezer.
Dan gaan we even terug in de tijd.
Naar 1719, de oprichting van De Onderlinge.
De verzekeraar uit Haarlem, was de eerste toegankelijke uitvaartverzekeraar van Nederland.
Maar daar komt nu na ruim 300 jaar een einde aan.
De Onderlinge stopt er mee en draagt z'n ruim 2000 uitvaartpolissen over.
Het lijkt wel alsof de tijd hierbinnen heeft stilgestaan.
Bij de eerste Nederlandse verzekeringsmaatschappij uit 1719 waar polissen toen nog in een kluis lagen.
In die tijd was verzekeren eerst alleen voor een select clubje inwoners mensen die een ambacht leerden.
In dat systeem waren er zieke en dode fondsen.
Viel je daarbuiten omdat je geen ambacht leerde of had dan kon je je niet verzekeren.
Met het ontstaan van deze plek veranderde dat.
Iedereen kon zich voortaan verzekeren.
Iets wat de basis zou worden van hoe we dat ook honderden jaren later, nog steeds doen.
Maar die prijzen liggen nu wel wat hoger.
Twee gulden tachtig, ja. En tegenwoordig?
De meeste mensen willen nu verzekerd worden voor tussen de 8 en de 11.000 euro. Dan ben je wel iets meer kwijt.
En nu, na al die jaren, stopt de verzekeraar.
De kosten zijn te hoog voor ze en er zijn steeds meer regels.
En de polishouders gaan over naar ASR.
En polissen zijn natuurlijk al lang digitaal, maar hier hebben ze het ook nog op papier bewaard.
En deze polissen gaan vandaag naar een nieuwe eigenaar.
Nu gaat u naar een grote verzekeraar over maar die verzekeraar komt niet de polissen ophalen.
U mag het nog even zelf wegbrengen.
Dat is ook 'n stukje afscheid nemen, dat hebben we samen afgesproken.
Het weer met Peter.
Ik zie wat moois.
Jazeker, dit is de zonsopkomst van vanochtend.
Met hele mooie kleuren.
Ik heb alleen niet zulk goed nieuws.
Ik kwam er net achter dat het beeld niet reageert op mijn klikker.
Dus laat ik het maar heel kort houden.
Morgen raakt het bewolkt en gaat het wat regenen.
Dat is de voorbode voor een heel onstuimig weekend.
Van vrijdagavond tot zondagochtend hebben we onstuimig weer met zware windstoten langs de kust en behoorlijk wat regen.
Daarna wat rustiger.
Zonder kaart, dat is even wennen Peter.
Excuus voor de technische overlast.
Twee doden bij een terreuraanslag op een synagoge in Manchester.
Daar begonnen we dit achtuurjournaal mee.
De dader werd doodgeschoten.
Volgens premier Starmer handelde de dader uit antisemitische motieven.
Andere synagoges in het Verenigd Koninkrijk worden nu extra beveiligd.
In Nieuwsuur ook aandacht voor de plotselinge ommezwaai in Den Haag over de behandeling van Gazaanse kinderen hier.
In de studio een arts die rechtstreeks contact heeft met een aantal van die zieke kinderen.
Om 21.30 op NPO 2.
Goedenavond.